Ông Lê Minh Hoan nói nông thôn Việt Nam ngày càng hiện đại, hàng rào bê tông thay lũy tre làng, đường hóa phố, phố trong làng, nhưng mừng vui xen lẫn tiếc nuối.
Phát biểu tại hội thảo Văn hóa 2022: Thể chế, chính sách và nguồn lực cho phát triển văn hóa, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan đánh giá, sau hơn 10 năm xây dựng nông thôn mới, Việt Nam đạt được thành tựu to lớn, toàn diện.
Nông thôn ngày càng khang trang, tiện ích xã hội được nâng lên, thu nhập người dân cải thiện. Người dân nông thôn hớn hở đón chào ngày khánh thành những công trình mới, háo hức trước quang cảnh mới, hòa vào nhịp sống mới. Ai đi xa lâu ngày trở về, bỗng thấy lạ mà hình như quen, ngỡ quen mà vẫn thấy lạ.
"Phải chăng nông thôn đây đó ít nhiều phai nhạt bản sắc?", ông nói, trăn trở rằng một số nơi không còn những điều gần gũi đã ăn sâu vào tâm thức, nếp nghĩ, nuôi dưỡng tâm hồn, hình thành nhân cách người làng quê.
Bộ trưởng Nông nghiệp Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan . Ảnh: Giang Huy
Bên cạnh những xã nông thôn mới dù tạo được "cốt" mới vẫn giữ được "hồn" cũ, nhiều nơi được hiện đại hơn nhưng thô ráp, vô hồn vì những khối bê tông "đồng phục hóa". Nhiều công trình hoàng tráng lạc lõng với khung cảnh làng quê. Những hàng cây xanh mát vệ đường, lũy tre làng ngày nào bị thay thế khiên cưỡng, làm mất hình ảnh nông thôn sinh thái.
Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn trăn trở trước sự sao chép, vay mượn thiếu chọn lọc ở các làng quê. Nhà mái bằng, phố hình ống, đường làng, hàng rào bê tông hóa, vắng bóng những hàng cây xanh, mảng xanh. Đường hóa phố, phố trong làng, thiếu hài hòa, vui mừng xen lẫn tiếc nuối. Làng cao lên, to ra nhưng con người đang dần xa nhau. Tình cảm hàng xóm, láng giếng tối lửa tắt đèn có nhau "dần chỉ còn trong những câu chuyện kể".
Theo ông Hoan, làng xã hình thành nhờ tính cố kết cộng đồng, nhưng khi con người mưu cầu cuộc sống vật chất tốt hơn, không tránh khỏi xung đột về lợi ích. Tính cố kết cộng đồng dần mất đi. Thay vì hợp tác, hiện có tư tưởng "đèn nhà ai nấy sáng, ruộng nhà ai nấy làm". Sự so đo, đố kỵ làm rạn nứt tình làng, nghĩa xóm.
Nông thôn cần được xem là miền di sản
Ông Hoan cho rằng, nông thôn cần được xem là miền di sản, giá trị được bảo tồn như di sản văn hóa ở cấp độ quốc gia. Đô thị đại diện cho mức độ phát triển của mỗi nước, còn nông thôn là nơi gìn giữ trọn vẹn đời sống tinh thần, bản sắc văn hóa dân tộc, giá trị tinh thần cốt lõi. Những giá trị vô hình là nền tảng hướng tới các làng thông minh, hài hòa, hạnh phúc.
Những nghi lễ tín ngưỡng, tâm linh dân gian lành mạnh, nếu biết phát huy, sẽ tạo ra dòng chảy tâm thức trong cư dân nông thôn. Lễ hội tịch điền, thờ phụng thần nông, các vị thần hoàng làng, tưởng nhớ tổ làng nghề là nét văn hóa đậm nhân văn, nối kết con người với truyền thống lịch sử. Các giá trị này giúp con người sống tử tế, an bình, văn minh hơn. Khi ấy, cư dân nông thôn sống tử tế, có trách nhiệm với người khác cũng như môi trường thiên nhiên.
Với tinh thần lấy người dân làm trung tâm, ông Hoan đề nghị xây dựng không gian sinh hoạt chung cho cư dân nông thôn. Đó đồng thời là nơi trưng bày, giới thiệu văn hóa vật thể, phi vật thể, lịch sử hình thành làng xã... Làm được như vậy, cộng đồng dân cư làng hài hòa sẽ được tạo lập.
"Ai trong chúng ta không yêu làng quê của mình. Yêu thương là vậy, nhưng rồi bỗng một ngày nơi ấy chỉ còn trong khắc khoải, tâm niệm, mơ hồ. Bôn ba chốn thị thành, hít thở không khí tất bật, hình ảnh làng quê chỉ còn mờ ảo như những cuộn khói mùa đốt đồng", Bộ trưởng Lê Minh Hoan bày tỏ.
Làng của người dân tộc Hrê nhìn từ trên cao, thuộc địa phận xã miền núi Sơn Ba, huyện Sơn Hà, tỉnh Quảng Ngãi. Ảnh: Đoàn Vương Quốc
Ông cũng lo ngại, khi trở về làng, nơi được sinh ra, có người sẽ coi như nghĩa vụ, cuộc du ngoạn, "về rồi vội vã rời đi". Sự vội vã có khi vì công việc nhưng có khi vì làng quê không còn cảm xúc thân thuộc, quyến luyến.
Do đó, xây dựng nông thôn mới không chỉ là đầu tư hạ tầng mà cần vun đắp tinh thần con người. "Cuộc sống, ngoài ăn, mặc, nhà cửa còn cần đến cảm xúc bởi nó tạo ra hạnh phúc. Hạnh phúc mới là đích đến của mỗi người, cần làm sao để người làng cùng kiến tạo, quản lý, thụ hưởng thành quả", ông nói.
Đưa ra lời giải cho những trăn trở nêu trên, Bộ trưởng Lê Minh Hoan đề nghị xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia về gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa nông thôn trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đồng thời, cần có những giáo trình giảng dạy văn hóa nông thôn trong các đoàn thể, tổ chức xã hội, nhất là học sinh từ bậc học đầu tiên.
Mỗi người cần dũng cảm, thẳng thắn đối mặt với những hiện tượng báo động trong xã hội gần đây như bạo lực gia đình, bạo hành trẻ em, xung đột đường phố. Đã có những đứt gãy văn hóa nông thôn trước sự du nhập văn hóa thiếu chọn lọc, và một lỗ thủng nhỏ cũng có thể làm đắm con tàu to.
"Chúng ta cùng nhau hành động, đừng để bản sắc dân tộc mất dần đi trong nỗi tiếc nuối, trong lời cảm thán giá như", Bộ trưởng Lê Minh Hoan kêu gọi.
Hội thảo Văn hóa 2022 diễn ra ngày 17/12 tại Trung tâm Văn hóa Kinh Bắc (TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh), do Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng chủ trì. Khoảng 800 đại biểu tham dự trực tiếp và trực tuyến tại một số điểm cầu.
new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016
No comments:
Post a Comment