Phú YênTàu ngư dân ở thị xã Đông Hòa ra khơi đánh cá bị sóng nhấn chìm, ba ngư dân rơi xuống biển, trong đó một người mất tích, sáng 1/11.
Khoảng 5h, ông Nguyễn Tươi, 50 tuổi, ở xã Hòa Hiệp Nam, thị xã Đông Hoà, cùng hai ngư dân lái tàu dài gần 8m, công suất 22 CV, từ bến neo đậu tàu khu vực sông Ngọn ra biển đánh cá.
Khi đến cửa sông Đà Nông, tàu gặp sóng lớn bị chìm, ba ngư dân rơi xuống biển. Các tàu cá gần đó cứu được ông Tươi và một lao động, người còn lại mất tích. Cơ quan chức năng phối hợp bộ đội biên phòng tìm kiếm, song sóng to, gió lớn khiến công tác cứu hộ gặp khó khăn.
Theo Trung tâm dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia, ảnh hưởng bão Nalgae, trong ngày 1/11 vùng biển từ Bình Định đến Ninh Thuận mưa rào và dông, biển động mạnh, gió giật cấp 8-9, sóng cao 3-5 m.
Hiện biên phòng các tỉnh thành thông báo, hướng dẫn hơn 30.460 tàu với 161.560 lao động biết diễn biến của bão để phòng tránh, trong đó có 52 tàu với 468 người hoạt động ở vùng biển nguy hiểm bắc Biển Đông và quần đảo Hoàng Sa.
Đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa cho rằng chưa tinh giản được những người cần phải đưa ra khỏi bộ máy, đó là bộ phận sáng cắp ô đi, tối cắp ô về.
Cho ý kiến tại phiên thảo luận của Quốc hội chiều 31/10 về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục) đánh giá chủ trương tinh giản biên chế là đúng, nhưng thời gian qua "mới giảm chứ chưa tinh". Đối tượng ra khỏi biên chế chủ yếu tập trung ở người đến tuổi nghỉ hưu, chuyển công tác.
"Chúng ta chưa giảm được những người cần phải đưa ra khỏi bộ máy, người có vị trí nhưng khó bố trí việc làm", nữ đại biểu nói, cho biết biên chế giảm, nhưng công việc không giảm và chưa có giải pháp hỗ trợ để cán bộ, công viên chức có đủ thời gian để cống hiến.
Thực tế, càng tinh giản biên chế thì áp lực công việc với những người làm được việc càng lớn, trong khi đây lại là bộ phận có ít cơ hội thăng tiến; ngạch, bậc lương vẫn theo thâm niên, bằng cấp chứ không theo vị trí việc làm và mức độ cống hiến. Đây là nguyên nhân khiến cán bộ, công viên chức rời khu vực công sang khu vực tư, tìm môi trường làm việc tốt hơn, có cơ hội thăng tiến và chế độ lương bổng cao hơn.
Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Nguyễn Thị Mai Hoa. Ảnh: Phạm Thắng
Theo số liệu của Bộ Nội vụ, người nghỉ việc dưới 40 tuổi chiếm 64%. Trong bối cảnh số tuyển đầu vào ngày càng ít đi, thu nhập lại rất thấp, thì càng khó để khu vực công thu hút nguồn nhân lực trẻ. Tình trạng già hóa công chức, viên chức trong khu vực công là điều phải tính toán. Trong 5-10 năm tới, có thể có độ hẫng thế hệ kế cận và đây là thách thức rất lớn.
Trước đây, khu vực công thu hút người lao động nhờ biên chế và công việc ổn định lâu dài, có lương hưu. Giờ đây, người lao động lựa chọn việc làm dựa trên lương bổng, môi trường làm việc. Vì vậy, bà Hoa đề nghị đưa vào nghị quyết chung của Quốc hội nội dung liên quan đến sử dụng, quản lý nguồn nhân lực, đặc biệt là chính sách thu hút, tuyển dụng nhân tài.
"Cần tôn vinh và sử dụng đúng người tài, trong quá trình cải cách tiền lương, phải có nguồn để bồi dưỡng, tạo điều kiện cho người tài được cống hiến", bà Hoa nói, đề nghị chỉ nên tinh giản ít nhất 5% biên chế cán bộ, công chức và 10% viên chức trong 5 năm tới. Việc này cần làm khẩn trương, khoa học.
Đại biểu Lưu Bá Mạc (Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Lạng Sơn) cũng cho rằng, việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế thời gian qua vẫn còn hạn chế nhất định. Tinh giản biên chế chủ yếu là giảm cơ học về số lượng, chưa thực sự gắn với việc nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của đội ngũ công chức, viên chức.
Ông đề nghị cấp có thẩm quyền điều chỉnh lộ trình, phương án cắt giảm 10% biên chế sự nghiệp hưởng lương từ ngân sách nhà nước giai đoạn 2021-2030 phù hợp, linh hoạt và hiệu quả hơn. Trong đó, cần gắn với tình hình thực tiễn của từng địa phương trong từng năm và đảm bảo mục tiêu đủ số lượng người làm việc, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ, nhất là đối với biên chế sự nghiệp giáo dục, đào tạo, gắn với định mức, số lượng giáo viên mỗi cấp học.
Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh. Ảnh: Phạm Thắng
Đại biểu Trần Thị Hồng Thanh (Chủ tịch HĐND thành phố Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình) cũng nêu những hạn chế phát sinh trong quá trình tinh giản biên chế. Đơn cử như ngành y tế cũng phải cắt giảm 10% biên chế trong khi nhân lực ngành y đang thiếu so với nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao của người dân. Ngành giáo dục đang thiếu lớp và thiếu giáo viên do học sinh mầm non và tiểu học tăng mạnh, cũng gặp nhiều áp lực khi phải sắp xếp biên chế. Vì vậy, bà Thanh đề nghị Chính phủ có giải pháp căn cơ, cơ chế đặc thù về tiền lương, phụ cấp cho cán bộ y tế, giáo dục.
"Việc xây dựng và phê duyệt vị trí việc làm, cơ cấu công chức, viên chức trong đơn vị sự nghiệp công lập chưa có hướng dẫn nên triển khai chậm. Chính sách thu hút cán bộ cũng chưa hấp dẫn, đãi ngộ với cán bộ còn hạn chế nên chưa khuyến khích cán bộ phát huy hết năng lực", bà Thanh nói.
Nghiên cứu khoa học là hoạt động dấn thân, thám hiểm vào các vấn đề, lĩnh vực mới, một hướng nghiên cứu không thành công cũng là đóng góp có giá trị, theo Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt.
Chiều 31/10, giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cho biết, bản chất nghiên cứu khoa học là tính mới, tính rủi ro và có độ trễ. Các nghiên cứu được triển khai trong nhiều giai đoạn, nhiều kết quả nghiên cứu thành công vẫn cần tiếp tục được đầu tư nguồn lực từ ngân sách nhà nước hoặc nguồn lực xã hội để phát huy trong thực tế.
Thời gian qua, khoa học công nghệ đã đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội qua một số chỉ tiêu. Đó là chỉ số đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng; tốc độ tăng năng suất lao động bình quân; tỉ trọng giá trị xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao trong tổng giá trị xuất khẩu hàng hoá; chỉ số đổi mới sáng tạo của Việt Nam (GII); số lượng vốn được công bố đầu tư vào các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo; số lượng bài báo công bố quốc tế của Việt Nam; cơ cấu đầu tư cho khoa học công nghệ từ ngân sách và doanh nghiệp; số đơn đăng ký bảo hộ sáng chế, giải pháp hữu ích của người nộp đơn có quốc tịch Việt Nam.
"Giai đoạn 2016-2020, các chỉ tiêu này đều có tăng trưởng tốt hơn nhiều so với giai đoạn trước đó", Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ cho hay.
Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt giải trình tại Quốc hội, chiều 31/10. Ảnh: Hoàng Phong
Xây dựng bộ chỉ số đổi mới sáng tạo
Từ năm 2013 đến nay, Bộ đã xây dựng và công bố sách trắng hằng năm. Cách đây vài ngày, sách Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo Việt Nam năm 2021 đã được chuyển qua thư viện Quốc hội để gửi tới đại biểu. Bộ đang phối hợp với Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới xây dựng bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương và tổ chức đánh giá thử nghiệm tại một số nơi, nhằm đo lường năng lực và kết quả.
Bộ chỉ số này đồng bộ với chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) của Việt Nam. Từ đó, đánh giá được tác động giữa hoạt động khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo với phát triển kinh tế - xã hội ở từng vùng, miền.
Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đã hình thành hệ thống chỉ tiêu thống kê, phản ánh tình hình và kết quả hoạt động khoa học công nghệ chủ yếu của đất nước. Đây là cơ sở đánh giá, dự báo, hoạch định chiến lược, chính sách, xây dựng kế hoạch phát triển khoa học và công nghệ từng thời kỳ.
Dù vậy, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt thừa nhận, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo chưa thực sự là động lực và nền tảng cho phát triển kinh tế - xã hội. Nhiều kết quả từ các nhiệm vụ sử dụng ngân sách còn chậm được ứng dụng trong thực tiễn do vướng mắc về quản lý tài sản công... Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tiếp tục tổ chức và thực hiện các giải pháp để giải quyết những tồn tại này trong thời gian tới.
Bỏ quy định cứng nhắc liên quan Quỹ phát triển khoa học công nghệ
Bộ trưởng Đạt cho biết, khoảng 10 năm trước, kinh phí hoạt động khoa học công nghệ chủ yếu dựa vào ngân sách (70-80%). Đến nay, đầu tư cho khoa học công nghệ từ ngân sách và từ doanh nghiệp đã tương đối cân bằng với tỷ lệ 52 và 48%. Đến năm 2030, tỷ trọng này được kỳ vọng đạt 30/70 như các nước tiên tiến.
Về Quỹ phát triển khoa học công nghệ của doanh nghiệp, theo số liệu của Tổng cục Thuế, giai đoạn 2015-2021, có gần 1.300 lượt doanh nghiệp trích lập quỹ, với số tiền hơn 23.000 tỷ đồng, trong đó số sử dụng 14.000 tỷ đồng (chiếm 60%).
Tuy vậy, việc trích lập và sử dụng quỹ có vướng mắc, như tỷ lệ trích lập chưa phù hợp với cơ cấu và quy mô của doanh nghiệp Việt Nam, trong đó phần lớn là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Không có doanh nghiệp FDI nào trích lập quỹ, cho thấy cơ chế khuyến khích trích lập và sử dụng chưa đủ hấp dẫn.
Quy định hiện nay không cho phép sử dụng quỹ để mua sắm máy móc, thiết bị, đổi mới công nghệ phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Các quy định về quản lý quỹ cũng không phát huy tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của doanh nghiệp. Ngoài ra, thủ tục hành chính trong kiểm soát chi của quỹ chưa linh động và chưa phù hợp với đặc thù; thủ tục mua sắm phục vụ nhiệm vụ khoa học công nghệ thực hiện theo dự án đầu tư, chưa phù hợp với đặc thù tính mới, hiếm, kịp thời, rủi ro cao của hoạt động này.
Để tháo gỡ một phần khó khăn, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành thông tư năm 2022 hướng dẫn sử dụng Quỹ phát triển khoa học công nghệ của doanh nghiệp. Thông tư đã bãi bỏ các quy định cứng nhắc, không đúng với tinh thần tôn trọng vai trò tự chủ của doanh nghiệp trong việc sử dụng nguồn từ quỹ.
Để khuyến khích hơn nữa doanh nghiệp trích lập và sử dụng quỹ, Bộ sẽ đề xuất Chính phủ nghiên cứu sửa đổi các quy định của Luật Khoa học và Công nghệ năm 2013; nghị định 95 về cơ chế tài chính và đầu tư cho khoa học công nghệ. Đồng thời, Bộ sẽ nghiên cứu, tham mưu Chính phủ báo cáo Quốc hội về cơ chế đặc thù trong mua sắm, đầu tư từ nguồn của quỹ cho nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.
Kiên GiangSau ba năm xây trái phép cho khách du lịch thuê, 8 bungalow xâm phạm khu bảo tồn biển Phú Quốc bị chính quyền tháo dỡ, ngày 31/10
Cơ quan chức năng tháo dỡ công trình xâm phạm Khu bảo tồn biển Phú Quốc. Ảnh: Dương Đông
Các công trình lấn chiếm trên của ông Mai Trung Dũng (32 tuổi, ngụ xã Hàm Ninh), diện tích hơn 500 m2, bị chính quyền địa phương nhiều lần buộc tháo dỡ, song chủ nhân không chấp hành.
Động thái buộc tháo dỡ được chính quyền thực hiện trong bối cảnh Phú Quốc xảy ra nhiều vụ lấn chiếm rừng, đất công. Tám bungalow nằm trong số gần 40 công trình xâm phạm khu bảo tồn biển Phú Quốc, bị tổ công tác tỉnh Kiên Giang phát hiện trong đợt ra quân cách đây 4 tháng.
Ngoài các bungalow xây trái phép, ở khu bảo tồn rộng 40.000 ha, ngành chức năng còn phát hiện các hành vi nạo vét đá làm bờ kè, xây cầu bêtông quanh hòn Mây Rút Trong, xây cầu tàu, quầy bar...
Ở xã Dương Tơ, 79 biệt thự xây trái phép trên diện tích gần 19 ha đất công cũng bị chính quyền thành phố đẩy nhanh xử lý sai phạm.
Phú Quốc cách TP Rạch Giá 120 km, cách TP Hà Tiên 45 km, là thành phố đảo đầu tiên của cả nước, dân số khoảng 180.000, có 2 phường và 7 xã. Sáu tháng đầu năm nay, lượng khách tới Phú Quốc tăng mạnh, đạt gần 2,4 triệu lượt, trong đó khách quốc tế hơn 46.000.
63 "chiếc áo đồng phục thể chế" khiến một số địa phương đặc thù lãng phí cơ hội, thậm chí kéo lùi sự phát triển, theo đại biểu Phạm Trọng Nhân.
Sáng 31/10, thảo luận tại Quốc hội về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021, đại biểu Phạm Trọng Nhân (Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bình Dương) cho rằng, nếu chỉ đơn thuần đối chiếu, soi rọi các định mức, tiêu chuẩn có phù hợp quy định hay không thì chưa đủ, bởi có những lãng phí vô hình mà chính sách, pháp luật chưa đề cập và khó đo đếm.
Theo ông Nhân, báo cáo giám sát nêu nhiều đơn vị tùy tiện, thiếu trách nhiệm trong việc giao chỉ tiêu biên chế và tiếp nhận sử dụng biên chế sai quy định, vượt thẩm quyền là chưa lấy thực tế làm thước đo, đặc biệt ở các tỉnh, thành có kinh tế phát triển.
"Việc bổ đồng biên chế mà không tính đến quy mô dân số, quy mô kinh tế phải chăng đã làm cho cán bộ, công chức ba năm chưa được nghỉ phép, không có ngày nghỉ, như lời tâm sự của một lãnh đạo phường trên địa bàn TP HCM", ông Nhân nói, dẫn chứng sau 7 năm đại phẫu biên chế, TP HCM còn dôi dư 5.700 công chức, viên chức và là địa phương xếp thứ tư sau Bình Dương, Tiền Giang, Nam Định có tỷ lệ người dân trên cán bộ cao nhất nước.
Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Bình Dương nhấn mạnh, điều đáng nói là 5.700 người dôi dư, chưa được công nhận này đã cùng hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp thành phố đóng góp gần 30% ngân sách quốc gia, hơn 20% GDP cả nước nhiều năm qua. Vì vậy, ông băn khoăn "liệu chúng ta đã thực sự đồng cảm với những khó khăn của TP HCM và các địa phương phát triển hay chưa?". Và với cơ chế chưa phù hợp thì TP HCM và các địa phương phát triển phải làm sao để tiết kiệm, chống lãng phí?
"Phải chăng 63 chiếc áo đồng phục thể chế đã làm cho các địa phương đặc thù phải xin cơ chế để thay chiếc áo cũ đã bung rách vì quá chật", ông Nhân nói.
Đại biểu Phạm Trọng Nhân. Ảnh: Media Quốc hội
Ông dẫn chứng, Bình Dương đang rất cần nguồn nhân lực tài chính để xây dựng khung chiến lược mới, nâng cấp hệ sinh thái cho cộng đồng doanh nghiệp, tổ chức không gian phát triển. Nhưng câu hỏi đầu tiên mà các nhà tư vấn đặt ra là tìm nguồn lực tài chính ở đâu, khi tỷ lệ ngân sách điều tiết được giữ lại từ 40% xuống 36%, nay chỉ còn 33%.
Hay như cả nước hiện có gần 1.200 km đường cao tốc, nhưng Đông Nam Bộ - vùng kinh tế động lực quan trọng của quốc gia chỉ mới có 122 km. Cơ chế, chính sách chưa phù hợp cộng với đầu tư chưa tương xứng tiềm năng đã làm cho Đông Nam Bộ và Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam cạn dần nguồn lực, động lực để tăng trưởng. "Hình thức lãng phí cơ hội tăng trưởng này có cần phải được nhận diện hay không?".
"Việc chậm ban hành cơ chế, chính sách khiến lãng phí cơ hội phát triển thì sự lãng phí này lớn gấp nhiều lần con số có thể định lượng, thậm chí kéo lùi sự phát triển", vị đại biểu tỉnh Bình Dương nói, đề nghị sớm xây dựng chính sách đặc thù cho Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, vì tháo bung các nguồn lực tăng trưởng cũng đồng nghĩa với không lãng phí thời cơ phát triển, tiết kiệm được thời gian trên con đường đến thịnh vượng.
Lãng phí nguồn nhân lực
Lo lắng về lãng phí nguồn nhân lực, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (Viện Nghiên cứu lập pháp) nêu thực trạng Việt Nam đang thời kỳ dân số vàng, lực lượng lao động hùng hậu với 51 triệu người, nhưng chất lượng chưa cao. Tỷ lệ lao động mới đạt 67%; có văn bằng chứng chỉ 27%. "Nếu không có chính sách tận dụng thời cơ, phát huy thế mạnh dân số vàng thì đây là lãng phí rất lớn, tác động tiêu cực về nhiều mặt, kéo dài qua nhiều thế hệ", ông Nghĩa cảnh báo.
Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa. Ảnh: Media Quốc hội
Do xuất phát điểm thấp, tốc độ tăng trưởng nhanh nên khoảng cách năng suất lao động giữa Việt Nam với các nước trong khu vực vẫn còn rất xa. Theo số liệu của Ngân hàng Thế giới (WB), năm 2020, năng suất lao động theo sức mua tương đương của Việt Nam chỉ bằng 9% của Singapore, 26% của Malaysia, 47% của Thái Lan và 69% của Philippines. Báo cáo năm 2020 của Tổ chức năng suất châu Á cũng cho thấy, năng suất lao động của Việt Nam đi sau Thái Lan 10 năm, Malaysia 40 năm và Nhật bản là 60 năm.
Nếu không có giải pháp quyết liệt, năng suất lao động của Việt Nam sẽ bị tụt hậu xa hơn các quốc gia trong khu vực, nguy cơ lãng phí nguồn nhân lực của thời kỳ dân số vàng là hiện hữu. Số liệu của Liên đoàn công nghiệp Việt Nam năm 2021 cho thấy, mỗi năm cả nước có 38% sinh viên ra trường không có định hướng nghề nghiệp cụ thể, 60% làm trái ngành. Nghiên cứu công bố năm 2022 của Đại học Quốc gia Hà Nội cho thấy tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp các ngành công nghệ, kiến trúc, xây dựng làm trái ngành là 32%; tỷ lệ này ở các ngành nhân văn, nghệ thuật là 63%; nông lâm ngư và thú ý là 67%.
"Sinh viên dành từ 4 đến 6 năm học đại học cho một chuyên ngành nhưng sau đó một phần không nhỏ lại làm việc ở một lĩnh vực khác, đây là lãng phí cho bản thân sinh viên, gia đình, doanh nghiệp và xã hội", vị đại biểu tỉnh Lạng Sơn nói.
Đại biểu Thạch Phước Bình (Phó đoàn Trà Vinh) cũng nêu, chất lượng lao động là chìa khóa tăng năng suất lao động. Đây cũng là một trong ba đột phá chiến lược kinh tế - xã hội. Thời gian qua, nguồn nhân lực Việt Nam có bước tiến đáng kể, nhưng năng suất lao động so với các nước trong khu vực còn khiêm tốn. Nếu không có giải pháp quyết liệt, tình trạng này sẽ gây lãng phí lớn.
"Sinh viên ra trường làm trái ngành, giáo viên nghỉ việc là hồi chuông báo động về lãng phí nhân lực ở môi trường giáo dục, thậm chí còn cho thấy lãng phí về niềm tin yêu với nghề nghiệp", ông Bình nói.
Chiều nay, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường về việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021. Một số Bộ trưởng, trường ngành sẽ giải trình các vấn đề mà đại biểu nêu.
TP HCM hồi tháng 7 bị phê bình là địa phương duy nhất đi ngược xu hướng chung vì dôi dư hơn 5.700 biên chế năm 2021, trong bối cảnh cả nước lần đầu vượt chỉ tiêu tinh giản biên chế sau gần hai thập kỷ. Tuy nhiên, chia sẻ với VnExpress, Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi cho biết đó không phải cán bộ dôi dư, mà là số biên chế thực tế, cần thiết nhưng chưa có sự phê duyệt chính thức của Trung ương.
Với khối lượng công việc ngày một tăng, công chức, viên chức, cán bộ không chuyên trách và người lao động làm việc tại TP HCM ngày càng bị áp lực. Không tính khách vãng lai, trung bình theo số biên chế được HĐND giao hiện nay, mỗi công chức phục vụ khoảng 844 người dân; nếu tính cả biên chế phường xã, mỗi công chức phục vụ 346 người dân.
Một số đại biểu nêu thực trạng thất thoát, lãng phí tài sản ở khu vực công nhiều và trầm trọng hơn khu vực tư, rõ nhất là các dự án chậm tiến độ.
Sáng 31/10, thảo luận tại Quốc hội, đại biểu Nguyễn thị Việt Nga (Phó đoàn Hải Dương) băn khoăn khi việc tham mưu ban hành văn bản quy phạm pháp luật đã được chú trọng, chất lượng từng bước được nâng cao, nhưng lãng phí khu vực công vẫn xảy ra, từ nợ đọng thuế, thất thu thuế đến hàng nghìn dự án chậm tiến độ. Trong nhiều dự án đầu tư công không hiệu quả, có các khu nhà ở, ký túc xá sinh viên.
Nguyên nhân là một bộ phận cán bộ có lối sống ích kỷ, thực dụng, chỉ quan tâm đến quyền lợi vật chất của bản thân, không vì tập thể, không nỗ lực vì lợi ích chung. "Tiết kiệm, chống lãng phí khu vực công đòi hỏi con người phải đặt lợi ích cộng đồng, tập thể, quốc gia lên trên hết để nỗ lực trong việc nhỏ nhất là tiết kiệm thời gian, đến những vấn đề lớn hơn là sử dụng hợp lý mọi tài sản công", bà Nga nói.
Nữ đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo dứt khoát, sớm đưa các dự án chậm tiến độ vào sử dụng để tránh lãng phí. Các cơ quan cũng cần hoàn thiện hệ thống pháp luật, nâng cao hiệu quả giám sát, kiểm tra, thanh tra, điều tra, xét xử; đồng thời đặc biệt chú ý đến nâng cao đạo đức con người, phát triển văn hóa, bởi đây là gốc của chống lãng phí, nhất là khu vực công.
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga. Ảnh: Media Quốc hội
Tranh luận với bà Nga, đại biểu Nguyễn Việt Thắng (Phó bí thư Huyện ủy An Biên, Kiên Giang) đồng tình tính ích kỷ là một trong những nguyên nhân dẫn đến lãng phí tài sản công. Tuy nhiên, theo ông Thắng nguyên nhân chủ yếu, xuyên suốt là thể chế liên quan đến tài sản công còn nhiều bất cập.
Kết quả giám sát cho thấy việc tham mưu ban hành văn bản quy phạm pháp luật về định mức kỹ thuật đơn giá, kinh tế kỹ thuật chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn, chưa đầy đủ, thiếu chặt chẽ, khiến tài sản nhà nước, đất đai, tài nguyên khoáng sản... bị thất thoát lớn.
Năm 2019, các bộ ngành còn nợ 9 văn bản hướng dẫn các luật. Năm 2020, các đơn vị còn nợ 7 nghị định và 30 văn bản quy định chi tiết. Kiểm toán Nhà nước chỉ ra hàng loạt cơ chế, chính sách với nhiều lĩnh vực như đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP), hợp đồng về xây dựng - vận hành - chuyển giao (BOT), xây khu đô thị, đất đai, khoáng sản... còn lãng phí.
Vì vậy, ông Thắng kiến nghị nghiên cứu chế tài xử lý tổ chức, cá nhân thiếu trách nhiệm, vi phạm quy định về ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Chính phủ cần bổ sung nguồn lực kinh tế xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, chú trọng đội ngũ pháp chế. Các cơ quan cần thực hiện nghiêm luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật nhằm khắc phục triệt để tình trạng luật có hiệu lực nhưng chờ văn bản hướng dẫn mới thực hiện được.
Đại biểu Nguyễn Việt Thắng. Ảnh: Media Quốc hội
Lãng phí trụ sở công
Đại biểu Nguyễn Văn Mạnh (Phó đoàn Vĩnh Phúc) đánh giá, giai đoạn 2016-2021, việc rà soát, thu hồi, điều chuyển trụ sở dôi dư có chuyển biến tích cực. Đến giữa năm 2019, bộ ngành, địa phương đã kê khai và đề xuất xử lý 202.600 cơ sở nhà đất với tổng diện tích 7.200 triệu m2 đất và 276 triệu m2 nhà. Các cấp có thẩm quyền đã phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý đối với trên 150.000 cơ sở.
Tuy nhiên, việc bố trí trụ sở làm việc của đơn vị hành chính sau sáp nhập còn bất cập. Có những địa phương trụ sở làm việc bị phân tán do duy trì hai đến ba nơi làm việc như trước sắp xếp. Có địa phương đã hoàn thành sắp xếp, ổn định trụ sở làm việc thì lại chật chội, không đáp ứng yêu cầu do số lượng cán bộ, công chức mới tăng lên, trong khi đó nhiều trụ sở bị sáp nhập lại bỏ không. Việc thanh lý, bán đấu giá tài sản công, dôi dư sau sắp xếp còn gặp khó khăn do nằm ở khu vực có điều kiện kinh tế kém phát triển.
Dù một số trụ sở bỏ hoang, có cơ quan ngành dọc trung ương đóng ở các tỉnh lại rất nhỏ hẹp, không đủ diện tích, ảnh hưởng đến chất lượng làm việc của cán bộ công chức. Đơn cử như một số chi cục thi hành án dân sự cấp huyện trên đã được xây dựng từ năm 2011, với quy mô cho 4-5 biên chế, nay do công việc nhiều hơn nên đã có 10 biên chế nên không gian làm việc rất chật hẹp. Có đơn vị phải đi thuê kho, trong khi đó là nơi lưu giữ vật chứng phục vụ xét xử, và tạm giữ tài sản thi hành án dân sự.
Ngược lại, có cơ quan ngành dọc ở địa phương sau khi được bố trí trụ sở mới nhưng không bàn giao trụ sở cũ cho địa phương. Nhiều khu đất có vị trí đắc địa, là đất vàng ở các trung tâm đô thị nhưng bị bỏ hoang nhiều năm gây lãng phí nguồn lực.
Đại biểu Nguyễn Văn Mạnh. Ảnh: Media Quốc hội
Phó đoàn Vĩnh Phúc cho rằng nguyên nhân chủ yếu của thực trạng trên là do sự thiếu quyết liệt trong chỉ đạo điều hành của cấp có thẩm quyền. Ông đề nghị Chính phủ chỉ đạo bộ ngành có trụ sở dôi dư nhanh chóng bàn giao cho địa phương để sử dụng, tránh lãng phí nguồn lực; kiên quyết xử lý tổ chức, cá nhân không thực hiện.
Chung ý kiến, đại biểu Nguyễn Tạo (phó đoàn Lâm Đồng) nói nguồn lực về nhà cửa, đất đai đang bị lãng phí rất lớn, không chỉ ảnh hưởng đến nguồn lực phát triển mà còn gây nhiều hệ lụy như tham nhũng, tiêu cực, thất thoát, lãng phí, lợi ích nhóm, lạm dụng chính sách. Các vụ sai phạm của cán bộ gần đây đều có bóng dáng của quản lý nhà đất.
Theo phụ lục báo cáo kết quả giám sát, có 28.000 ha của 900 dự án, công trình chậm, không đưa đất vào sử dụng, nhiều dự án để đất hoang hóa. Trong khi chính sách pháp luật đất đai còn nhiều bất cập, như quy hoạch, quản lý quy hoạch đất đai, tình trạng phân lô bán nền, đầu cơ, sử dụng không đúng mục đích chưa được xử lý kịp thời...
Lấy ví dụ ngay tại Lâm Đồng, ông Tạo nói có hai sân bay và một khách sạn thuộc đất quốc phòng, nằm ngay giữa khu vực trung tâm hai thành phố lớn là Đà Lạt và Bảo Lộc đã bị lấn chiếm sử dụng không đúng mục đích gây lãng phí. Đó là sân bay Cam Ly (TP Đà Lạt) có 53 ha thì bị lấn chiếm khoảng 40 ha. Sân bay phường Lộc Phát (TP Bảo Lộc) có 35 ha thì gần như bị lấn chiếm toàn bộ...
"Những việc trên đã được kiến nghị 5 năm liên tục nhưng chưa được cơ quan chức năng có thẩm quyền xử lý, gây bức xúc trong dư luận xã hội và cử tri", ông Tạo nói.
Chiều nay, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường về việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí giai đoạn 2016-2021. Một số Bộ trưởng, trường ngành sẽ giải trình các vấn đề mà đại biểu nêu.
Bờ biển từ Hà Tĩnh tới Bình Thuận có 63 vị trí sạt lở với tổng chiều dài 97 km, riêng Phú Yên sạt 33 km, theo Tổng cục Phòng chống thiên tai.
Ngày 31/10, Tổng cục Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), cho biết các điểm sạt lở chủ yếu xảy ra trong tháng 10, khi miền Trung bị ảnh hưởng bởi các cơn bão Sơn Ca và Nesat. So với 10 tháng đầu năm, chiều dài các điểm sạt lở tăng khoảng 40 km.
Trong đó có 33 vị trí sạt lở đặc biệt nguy hiểm, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến đê và an toàn của khu dân cư ven biển. Phú Yên ghi nhận 12 điểm sạt, tổng chiều dài 33 km, tiếp theo là Quảng Ngãi với 13 điểm, dài hơn 15 km.
Tường nhà ven biển ở Quảng Nam đổ sập do hoàn lưu bão Nesat, ngày 19/10. Ảnh: Đắc Thành
Ông Nguyễn Văn Hải, Phó cục trưởng Ứng phó và Khắc phục hậu quả thiên tai, nhận định quy mô sạt lở gia tăng gần đây cả về số điểm cũng như phạm vi ảnh hưởng, xảy ra ở cả ven biển, cửa sông, ven sông. Nếu không có giải pháp kịp thời, các địa phương sẽ đối diện với nguy cơ thiệt hại lớn về người và tài sản.
Về nguyên nhân, ông Hải cho rằng yếu tố khách quan là chính, cụ thể do tác động của biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Những năm qua, mưa bão khốc liệt hơn, kỷ lục về mưa liên tục bị phá vỡ. "Chủ quan là chúng ta đã phát triển kinh tế xã hội một cách nhanh chóng và ở nhiều nơi chưa bền vững, can thiệp quá mức vào tự nhiên, lấn chiếm lòng sông, làm thay đổi quy luật", ông Hải nói.
Theo lãnh đạo Cục Ứng phó và Khắc phục hậu quả thiên tai, để giảm nhẹ rủi ro do sạt lở ven biển, ngoài những chỉ đạo, quy định pháp luật ở trung ương thì mấu chốt là địa phương, người dân trong tổ chức thực hiện.
Phòng chống thiên tai gồm ba giai đoạn, lần lượt là phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả. Ứng phó đã được tập trung nguồn lực thực hiện, nhưng phòng ngừa lại bị xem nhẹ. Trong khi đó một đồng đầu tư cho phòng ngừa bằng 5 đồng cho ứng phó và khắc phục hậu quả.
Người dân phải nâng cao kỹ năng thích ứng với môi trường sống, tránh can thiệp vào tự nhiên để hạn chế tác động của thiên tai, đặc biệt là sạt lở đất.
Từ đầu năm đến nay, biển Đông xuất hiện 6 cơn bão, 2 cơn áp thấp nhiệt đới. Trong đó từ ngày 28/9 đến nay, các cơn bão Noru, Sơn Ca và Nesat đã khiến nước biển dâng, mưa lớn, gây sạt lở nhiều nơi.
Dự báo xa từ nay đến tháng 1/2023, biển Đông có khoảng 3-5 cơn bão và áp thấp nhiệt đới, trong đó 2-3 cơn có thể ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam, tập trung ở Trung Bộ và Nam Bộ.
Hà NộiXe Ferrari chạy trên đường Lê Quang Đạo, quận Nam Từ Liêm, va chạm với xe máy, khiến một người chết, rạng sáng 31/10.
Khoảng 3h45, chiếc Ferrari biển ngoại giao chạy trên đường Lê Quang Đạo hướng về đường Hồ Tùng Mậu, khi đến trước cổng trụ sở Liên đoàn Bóng đá Việt Nam thì va chạm với xe máy Wave Honda.
Người điều khiển xe máy chết tại chỗ, đang được làm rõ danh tính.
Siêu xe bị hư hỏng phần đầu bên phải sau tai nạn sáng 31/10. Ảnh: Phạm Chiểu
Tại hiện trường, xe Ferrari hư hỏng phần đầu bên phải, nằm cách xe máy khoảng 50 m, cách nạn nhân 150 m.
Xe máy Wave Honda, phía sau gắn gác chở hàng, bị gãy đôi, nằm sát mép đường Lê Quang Đạo. Mặt đường có vệt bánh của siêu xe dài chừng 150 m.
Xe máy chở hàng bị gãy đôi, nằm cách siêu xe khoảng 50 m. Ảnh: Phạm Chiểu
Để phục vụ điều tra, cảnh sát chỉ dành một làn đường để phương tiện đi lại, các làn còn lại bị rào chắn. Giao thông trên đường Lê Quang Đạo, Châu Văn Liêm tắc nghẽn, đến 9h vẫn chưa thông.
Đại diện Đội Cảnh sát giao thông số 6 (Công an TP Hà Nội) cho biết, thời điểm tai nạn trên siêu xe có một nam, một nữ. Lái xe là anh Hoàng Bằng Việt, 25 tuổi, đã rời khỏi hiện trường nên chưa thể kiểm tra ma túy, nồng độ cồn.
Đường Lê Quang Đạo lúc 8h30 sáng nay. Ảnh: Phạm Chiểu
Ferrari 488 Pista là dòng xe của Italy, sản xuất năm 2018, tốc độ tối đa 340 km/h, giá ở Việt Nam khoảng 30 tỷ đồng.
Lời kể người chứng kiến siêu xe Ferrari đâm chết người. Video: Lộc Chung
TP HCMChấp nhận làm thời vụ, thu nhập bấp bênh, nguy cơ mất luôn trợ cấp thất nghiệp là hoàn cảnh vợ chồng chị Trần Kim Thúy khi mất việc ở thời điểm cuối năm.
Chị Kim Thúy chuẩn bị bữa tối cho gia đình. Ảnh: An Phương
Vợ chồng chị Kim Thúy, quê Sóc Trăng, vốn là công nhân lâu năm của Công ty TNHH Ta Shuan, sản xuất nhựa tổng hợp, có nhà xưởng ở Khu công nghiệp Tân Tạo (quận Bình Tân). Trước đây, nhà máy thực hiện chính sách đi ca 12 tiếng nên thu nhập hàng tháng của công nhân tương đối tốt. Tuy nhiên, nhiều tháng qua doanh nghiệp gặp khó khăn về đơn hàng nên giảm thời gian làm việc.
"Ban đầu là nghỉ thứ 7, sau đó mỗi ca chỉ làm 8 tiếng và phải nghỉ luân phiên một số ngày trong tuần", nữ công nhân nói. Khi đi giờ hành chính, công ty chỉ trả lương căn bản mỗi tháng hơn 5 triệu đồng, ngày nghỉ nhận 70%. Thu nhập quá thấp, không đủ lo cho gia đình nên tháng 9 vừa qua, vợ chồng chị lần lượt nộp đơn nghỉ việc.
Tuy nhiên, lúc này khó khăn mới lại ập đến, công ty để nợ bảo hiểm xã hội khiến anh chị không nhận được trợ cấp thất nghiệp. Ở tuổi 45, chị Thúy cũng khó tìm được việc làm mới khi các công ty xung quanh hạn chế tuyển người. Nữ công nhân đành xin vào làm thời vụ, nhận lương theo ngày cho một xưởng gia công đồ nhựa trên địa bàn. Chồng chị phụ hồ nhưng các công trình cũng hoạt động cầm chừng nên thu nhập bấp bênh.
Từ lúc nghỉ việc, gia đình chị Thúy chỉ kiếm được gần 6 triệu đồng mỗi tháng, đủ trả tiền trọ và xăng xe đi lại cho người con đầu học đại học. Vợ chồng chị còn một con trai học lớp 7 gửi ở quê nhưng mấy tháng qua anh chị không gửi về đồng nào, phó mặc cho bà ngoại lớn tuổi.
"Tôi cố gắng bám lại thành phố một hoặc hai tháng để đòi các khoản trợ cấp từ công ty rồi sẽ về quê. Gia đình xác định năm nay không có Tết", nữ công nhân nói. Không những vợ chồng chị Thúy, gần 100 lao động của Ta Shuan cũng không còn việc để làm khi công ty sẽ tạm thời đóng cửa ba tháng hai xưởng sản xuất từ ngày 5/11.
Công nhân Công ty Tashuan tập trung nhà máy khi ban giám đốc ra thông báo đóng cửa. Ảnh: Mai Chi
Tương tự, chị Nguyễn Thị Hằng, 38 tuổi, cũng thất nghiệp gần hai tháng qua do công ty không có đơn hàng. Chị Hằng vốn là công nhân Công ty TNHH Molax Vina, chuyên về may mặc, ở khu công nghiệp Vĩnh Lộc. Hơn chục năm gắn bó, người mẹ hai con nói rằng "chưa bao giờ khó như năm nay".
Giữa tháng 6, công ty không còn hàng sản xuất nên cho công nhân nghỉ chờ việc, thông báo tháng 7 quay lại nhà máy. Tuy nhiên, đến tháng 9, tình hình không khá hơn nên chị Hằng và nhiều người khác nộp đơn nghỉ việc.
Chị Hằng vốn là thợ phụ nên lương căn bản chỉ bằng mức tối thiểu, tức chưa đến 5 triệu đồng, đây cũng là mức lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội hàng tháng. Mức đóng thấp nên trợ cấp thất nghiệp của chị cũng không cao, khoảng 2,5 triệu đồng. Chồng chị là công nhân xưởng sản xuất túi nilon, lương mỗi tháng hơn 7 triệu đồng.
"Vợ chồng không dám tiêu đồng nào cho bản thân bởi còn hai con và mẹ già cần chăm sóc", chị Hằng nói.
Chị Hằng là một trong hơn 10.440 người trong tháng 10/2022 nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại Trung tâm dịch vụ việc làm TP HCM. Tổng số người không có việc làm, đủ điều kiện hưởng trợ cấp được trung tâm ghi nhận 10 tháng qua là gần 128.000 người, tăng 26% so với cùng kỳ năm ngoái.
So với đầu năm, thời điểm này lao động mất việc còn đối mặt thách thức tìm được công việc mới. Chị Nguyễn Ngọc Tuyền, 30 tuổi, mất việc hơn tháng qua do công ty dừng hoạt động, cho biết đã nộp đơn nhiều nơi nhưng vẫn chưa tìm được chỗ mới.
"Tìm việc phù hợp giai đoạn này thực sự quá khó", người mẹ hai con nói. Vốn có kinh nghiệm trong ngành thực phẩm nên chị mong muốn tìm được công việc tương tự. Hai tuần trước chị Tuyền được một công ty tiếp nhận. Tuy nhiên, gần đến ngày đi làm cán bộ nhân sự đột ngột thông báo doanh nghiệp dừng hoạt động, chưa có kế hoạch mở lại. Nhiều đồng nghiệp của chị cũng lâm cảnh tương tự đành chấp nhận làm thời vụ, bán hàng online...
Lao động đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp tại Trung tâm dịch vụ việc làm TP HCM. Ảnh: An Phương
Ông Trần Việt Anh, Phó chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp TP HCM (HUBA), nói rằng ngoài doanh nghiệp sản xuất hàng thiết yếu như thực phẩm, đồ dùng gia đình đơn hàng ổn định, công nhân có việc làm, nhiều ngành khác đang gặp khó khăn. Một số ngành thuộc diện xa xỉ "có cũng được mà không cũng chẳng sao" như nội thất, quần áo, da giày... nhu cầu mua sắm giảm mạnh. Ngành điện tử thiếu nguyên phụ liệu sản xuất.
Theo thống kê của Hiệp hội Da – Giày – Túi xách Việt Nam, trong quý 4, các doanh nghiệp trong ngành giảm 30% đơn hàng, kim ngạch xuất khẩu của ngành bắt đầu giảm từ tháng 9.
"Những ngành gặp khó khăn sử dụng lượng lao động khá lớn, đó thực sự là thách thức đối với các doanh nghiệp", ông Việt Anh nói. Tuy nhiên, giai đoạn này với nhiều nhà máy lao động vẫn là ưu tiên hàng đầu và quan trọng nhất. Do đó, các công ty sẽ cố gắng xoay xở để giữ người, chờ thị trường phục hồi, không để thiếu lao động như các đợt bùng dịch vừa qua.
Ông Nguyễn Thành Đô, Trưởng ban Chính sách pháp luật (Liên đoàn lao động TP HCM), cho biết công đoàn đã đưa lao động ở các doanh nghiệp bị mất việc, giảm giờ làm, hoàn cảnh khó khăn vào diện được chăm lo dịp Tết sắp đến. Thành phố cũng cử người giám sát chặt chẽ tình hình việc làm của người lao động, trả lương, thưởng tại các công ty, nhất là tại doanh nghiệp gặp khó khăn do thiếu đơn hàng để có phương án hỗ trợ. Một số quận, huyện kết nối việc làm giữa các doanh nghiệp để giới thiệu lao động đến nơi cần tuyển.
Thầy giáo hằng ngày dậy 4h sáng đi lấy bánh mì cho học sinh, thiếu tá biên phòng 3.600 ngày vận động người dân làm kinh tế… là những câu chuyện truyền cảm hứng trong tối 30/10.
Chương trình Hồ Chí Minh - Hành trình khát vọng 2022 diễn ra tối 30/10 mang đến nhiều câu chuyện xúc động từ những cá nhân, tập thể điển hình trong học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Chủ tịch Hồ Chí Minh. Họ là giáo viên, chiến sĩ phòng cháy, bộ đội, y bác sĩ, nông dân, người khuyết tật... với điểm chung tài năng, sáng tạo trong xây dựng đất nước, đấu tranh với cái sai, cái xấu.
Cô Nụ cùng học trò hội ngộ trong chương trình, tối 30/10. Ảnh: TTXVN
Sống cạnh lòng hồ thủy điện Hòa Bình (tỉnh Hòa Bình), cô Quách Thị Bích Nụ, giáo viên trường Mầm non Đồng Ruộng (huyện Đà Bắc) đã 17 năm lái đò trên sông Đà đưa học sinh tới trường, chưa một ngày ngơi nghỉ. Xóm Nhạp, xã Đồng Ruộng nằm lọt thỏm trong lòng hồ thủy điện. Lũ trẻ muốn tới trường buộc phải đi thuyền nhưng phần lớn các hộ không có phương tiện đưa đón con.
Cô Nụ bán đi cặp bò mà cha mẹ cho làm của hồi môn, sắm một chiếc thuyền rồi hằng ngày đón học sinh từ hơn 5h sáng. Có hôm hết xăng, thuyền lênh đênh giữa dòng, cô giáo phải chèo tay. Những ngày mưa tầm tã, cô lẫn trò ướt nhẹp. Có hôm ốm nhưng cô không dám nghỉ, bởi ngơi tay chèo đồng nghĩa học sinh cũng phải nghỉ theo.
Trên sân khấu tối 30/10, cô Nụ bất ngờ khi gặp là Xa Thị Thanh Ngoan, sinh viên Cao đẳng Hòa Bình, học trò từng 8 năm ngồi đò của đến trường. Ngoan mang tặng cô giáo cũ chiếc áo mưa dày để thay chiếc cũ đã mặc suốt nhiều năm đưa đò.
"Mình chỉ góp chút sức để sau này học sinh sẽ tiến bộ hơn", cô Nụ ước mong những đứa trẻ Đồng Ruộng sẽ sớm bước chân ra khỏi lòng hồ thủy điện để đi xa hơn.
Bước ra sân khấu với xe đẩy bánh mì, thầy Vũ Văn Tùng, giáo viên trường Tiểu học và THCS Đinh Núp (Gia Lai) mang đến câu chuyện về cách thầy cô giữ chân học sinh lại với mái trường. Xã Pờ Tó, huyện Ia Pa, nơi đặt điểm trường với 90% dân số là đồng bào Ba Na và là một trong những địa bàn khó của cả nước. Thấy học sinh hay trốn về giữa buổi, các thầy cô đến nhà tìm hiểu, ứa nước mắt nhìn trò ăn vội củ sắn nướng hay cơm nguội đã đổi màu. Ngày mùa, cha mẹ thường lên nương rẫy và ở lại cho đến khi thu hoạch xong nên con cái ở nhà sẽ tự lo liệu. Các em vì thế bữa đói bữa no.
"Phải làm một điều gì đó thôi", thầy Tùng quyết định và mang chuyện kể với người bạn là chủ một lò bánh mì. Người đó hứa mỗi tuần sẽ tặng cho học sinh của thầy 60 ổ bánh mì ăn sáng. Nhờ sự lan tỏa của cộng đồng, bữa ăn của 200 học trò có thêm xôi, bánh bao giúp các em no bụng, tiếp tục đến trường. Tiểu học và THCS Đinh Núp là một trong những trường duy trì sĩ số đầy đủ nhất huyện.
Nhắc lại lời dạy của Hồ Chủ tịch rằng người thầy phải rèn cả đức lẫn tài, nêu gương cùng với tình thương học trò, thầy Tùng nói đó là động lực để thầy cô trong trường luôn dậy từ 4h sáng mỗi ngày để đi nhận bánh mì, xôi phát cho học sinh kịp ăn để vào học, nhất là mùa mưa.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc và Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa trao biểu trưng cho các điển hình tiên tiến. Ảnh: Phạm Cường
Ở tuổi gần 80, TS Bùi Thị Hồng Tiến, Giám đốc Quỹ khuyến học khuyến tài tỉnh Khánh Hòa, vẫn còn giữ chiếc hộp thiếc được Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng năm 1959, khi đến thăm Phủ Chủ tịch. Lời dặn "Các cháu hãy học tập thật tốt để sau này phục vụ nhân dân" của Hồ Chủ tịch in sâu vào tâm trí cô học trò 15 tuổi thuở ấy, trở thành kim chỉ nam cho cuộc đời tận hiến của nữ trí thức sau này. Thay vì nghỉ ngơi khi về hưu, bà Tiến vẫn cùng Hội đồng quản lý quỹ miệt mài kết nối giúp các học sinh nghèo được nhận học bổng tiếp sức đến trường, lan tỏa tri thức cho xã hội.
Hay thiếu tá Thào Pù Páo, Phó bí thư Sán Chải (huyện Ma Cai, Lào Cai) với 3.600 ngày gắn bó với biên cương, vận động người dân không vượt biên trái phép, tích cực chăn nuôi trâu bò để thoát nghèo. Chị Nghiêm Thị Thu Hường, chủ cơ sở may ở tỉnh Lạng Sơn, mở xưởng tạo việc làm và thu nhập cho gần 100 người khuyết tật.
Ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, khẳng định việc học tập làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ngày càng đi vào chiều sâu, thiết thực, xuất hiện nhiều tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến vượt khó.
Ông xúc động và trân trọng người giáo viên 80 tuổi không một ngày nghỉ ngơi để khuyến học khuyến tài; một cô giáo bản lĩnh băng giữa dòng nước dữ đưa học sinh tới trường; người nông dân ngày đêm trăn trở cho ruộng đồng thêm thóc lúa... Họ đến từ nhiều ngành nghề khác nhau nhưng có điểm chung là tấm lòng tận hiến. Ông mong các tấm gương tiếp tục lan tỏa những điều tốt đẹp, góp phần làm cho tư tưởng, phong cách Hồ Chí Minh trở thành nền tảng tinh thần trong toàn xã hội.
Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương nhấn mạnh sau 35 năm thực hiện đường lối Đổi Mới, đất nước "chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay". Đời sống nhân dân được nâng cao, an sinh đảm bảo. Sự kiện Việt Nam trúng cử Hội đồng nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2023-2025 còn là lời khẳng định về nỗ lực và thành quả trong chăm lo đời sống nhân dân, xây dựng chế độ nhân văn vì con người.
"Đó chính là sự tiếp nối hành trình mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khơi mở và dẫn đường" ông nói và đề nghị thời gian tới, các cấp ngành cần nghiên cứu mô hình hay, cách làm hiệu quả để nhân rộng trong toàn xã hội.
Bình DươngLửa bùng lên ở khu nhà xưởng rồi lan nhanh bao trùm toàn bộ công ty sản xuất băng keo, túi nylon rộng khoảng 1.000 m2, trưa 30/10.
Khói bốc cao hàng chục mét bao trùm công ty sản xuất băng keo, túi nylon. Ảnh: Thái Hà
Khoảng 11h30, lửa bùng lên ở một góc nhà xưởng công ty chuyên sản xuất băng keo, túi nylon trên đường D10, khu dân cư Thuận Giao, TP Thuận An.
Nhân viên cùng bảo vệ công ty dùng phương tiện bình chữa cháy tại chỗ đập lửa song bất thành. Do nhà xưởng có nguyên liệu dễ cháy, ngọn lửa lan nhanh ra khắp công ty, cột khói bốc cao nghi ngút.
Khu nhà xưởng của công ty bị thiêu rụi. Ảnh: Thái Hà
Cảnh sát chữa cháy Bình Dương điều động gần 10 xe chuyên dụng cùng hàng chục chiến sĩ đến đập lửa. Do khu vực cháy nằm trong khu dân cư nên lực lượng chức năng phải chia ra nhiều hướng tiếp cận, đồng thời di chuyển nhiều đồ đạc gần hiện trường để tránh cháy lan. Đến 13h, đám cháy cơ bản được khống chế.
Vụ hỏa hoạn không gây thiệt hại về người, song toàn bộ tài sản cùng khu nhà xưởng bị thiêu rụi.
TP HCMĐơn hàng giảm, thiếu nguyên phụ liệu sản xuất, nhiều nhà máy phải cắt giảm hàng nghìn lao động thay vì tuyển người vào những tháng cuối năm.
Đầu tháng 10, Công ty TNHH Việt Nam Samho ở Củ Chi bị thương hiệu giày nổi tiếng cắt toàn bộ đơn hàng khiến công suất của nhà máy giảm 30%, tương ứng 3.000 lao động không còn việc để làm. Một số được sắp xếp sang các xưởng khác, phần còn lại phải ngồi không. Nửa tháng trước, doanh nghiệp gửi phương án cắt giảm 1.400 lao động lên Sở Lao động, Thương binh và Xã hội thành phố nhưng đến nay chưa được phản hồi.
Ông Nguyễn Thanh An, Chủ tịch công đoàn công ty, nói rằng đầu năm nhà máy bỏ rất nhiều chi phí để tuyển mới 1.500 công nhân, tuy nhiên đến nay tình thế đảo ngược hoàn toàn. "Doanh nghiệp rất muốn giữ người nhưng hoàn cảnh này rất khó tìm đơn hàng mới để bù vào", ông An nói.
Người lao động được thông báo về tình hình sản xuất của nhà máy để lựa chọn phù hợp. Khoảng 200 người chủ động nộp đơn nghỉ việc, được công ty trả đủ lương tháng 10. Số khác yêu cầu doanh nghiệp thương lượng đền bù hợp đồng hoặc chờ phương án từ cơ quan chức năng.
Đại diện Công ty Việt Nam Samho gặp công nhân thuê trọ gần nhà máy. Ảnh: Lê Tuyết
Theo ông An số lao động thuộc diện cắt giảm mới được ký hợp đồng vào đầu năm, thời gian làm việc tại công ty chưa đủ 12 tháng. Theo quy định, họ không nhận được trợ cấp mất việc từ doanh nghiệp và cũng chưa thuộc diện được quỹ bảo hiểm thất nghiệp chi trả. "Công nhân sẽ gặp rất nhiều khó khăn", ông An nói.
Tương tự, hai tháng qua Công ty TNHH T.H ở quận Bình Tân không có đơn hàng để sản xuất nên dự kiến cắt giảm gần 1.400 lao động vào tháng 12 tới. Nhà máy T.H quy mô hơn 1.800 lao động, có 100% vốn Đài Loan, chuyên sản xuất giày xuất khẩu, thị trường chủ yếu châu Âu.
Hiện, phía liên đoàn lao động quận và công đoàn công ty tham gia thương lượng với lãnh đạo doanh nghiệp nhằm đảm bảo thực hiện đầy đủ các chế độ về tiền lương, thưởng Tết... cho công nhân theo quy định. Công đoàn cũng đề nghị công ty không được cắt giảm các trường hợp mang thai và nuôi con nhỏ, hỗ trợ tìm việc cho những người có nhu cầu.
Samho, Công ty giày T.H là hai trong số nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn về đơn hàng buộc phải cắt giảm lao động. Ông Nguyễn Thành Đô, Trưởng ban chính sách pháp luật (Liên đoàn lao động TP HCM), cho biết tình hình chung hiện nay các nhà máy dệt may, da giày, điện tử bị giảm đơn hàng do khó khăn trong tìm kiếm nguyên phụ liệu, hàng khó xuất. Các nhà máy bố trí công nhân làm việc giờ hành chính, không tăng ca, nghỉ luân phiên hoặc giảm lao động.
"Công đoàn thành phố đang yêu cầu các địa phương nắm tình hình, báo cáo chi tiết để có phương án hỗ trợ", ông Đô nói. Báo cáo của một số quận, huyện cho thấy có công ty cắt giảm hơn 1.000 lao động, số khác vài trăm hoặc vài chục.
Theo số liệu Trung tâm dịch vụ việc làm TP HCM, trong tháng 10 có gần hơn 10.440 người mất việc nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp. Tổng số người mất việc 10 tháng qua là gần 128.000 người, tăng 26% so với cùng kỳ năm ngoái.
Công nhân Công ty Tashuan tập trung về nhà máy khi ban giám đốc thông báo đóng cửa. Ảnh: Mai Chi
Đối mặt nguy cơ mất việc cũng là tình trạng của khoảng 100 công nhân Công ty TNHH Tashuan, sản xuất nhựa tổng hợp, đóng ở Khu công nghiệp Tân Tạo (quận Bình Tân). Do hết đơn hàng và tài chính khó khăn, từ ngày 24/10 doanh nghiệp bố trí cho công nhân nghỉ luân phiên, chỉ làm việc một số ngày trong tuần. Công ty cũng thông báo từ 5/11, nhà máy đóng cửa hai xưởng cho tới khi có đơn hàng.
Phía doanh nghiệp cho hay thời gian qua, ban giám đốc đã cố gắng tìm kiếm đơn hàng, duy trì sản xuất để đảm bảo việc làm cho công nhân nhưng không được. Do đó, nhà máy buộc phải dừng hoạt động ba tháng. Trong thời gian này, công nhân muốn nghỉ việc, công ty sẽ giải quyết và chốt sổ bảo hiểm xã hội. Trường hợp chưa tìm được việc làm mới, công ty sẽ hỗ trợ mỗi tháng 2,5 triệu đồng, tương ứng 50% lương cơ bản. Sau thời ba tháng, nếu tiếp tục không có đơn hàng, công ty sẽ cho người lao động nghỉ việc theo quy định.
Cắt giảm lao động là việc "cực chẳng đã" và cũng khiến nhiều doanh nghiệp đau đầu. Bà Phạm Thị Châu, Trưởng phòng hành chính nhân sự Công ty TNHH Vexos Việt Nam ở Khu chế xuất Tân Thuận (quận 7) cho hay hơn tháng qua nhà máy bị thiếu nguyên phụ liệu và không xuất được hàng. Nếu duy trì số lao động như hiện tại, công nhân không còn tăng ca nhiều như trước.
Theo bà Châu, trong công ty lúc nào cũng có người "lửng lơ muốn nghỉ", một số người trình bày nguyện vọng thôi việc. Do đó, công ty có phương án trường hợp nghỉ thời điểm này sẽ được hỗ trợ hai tháng lương. Lúc này ra đi hay ở lại là lựa chọn của công nhân. Nhân viên nghỉ sẽ không tuyển mới mà dùng thời gian này để thêm thời gian tăng ca cho lao động còn lại.
"Tuy nhiên giám đốc cũng chỉ cho nghỉ 3%. Nhà máy đang xoay xở để có việc, đảm bảo thu nhập, giữ chân công nhân", bà Châu nói.
Bà Huỳnh Thị Hồng, phụ trách tư vấn, giới thiệu việc làm Khu chế xuất Tân Thuận thuộc Trung tâm hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp thành phố, cho biết so với cùng kỳ các năm trước nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp giảm 20-30%. Mọi năm, thời điểm này các nhà máy rất nhiều đơn hàng, tăng ca thường xuyên, tuyển dụng mạnh, sử dụng thêm lao động thời vụ. Tuy nhiên, năm nay nhiều công ty chỉ cho công nhân đi ca hành chính 8 tiếng hoặc phải cắt lao động do thiếu đơn hàng và nguyên phụ liệu.
Khi tư vấn tuyển dụng, bà Hồng nhận thấy ngoài việc bị công ty chấm dứt hợp đồng, nhiều lao động chủ động nghỉ việc do chỉ còn làm 8 tiếng, không tăng ca, thu nhập giảm. Theo bà Hồng tình hình doanh nghiệp khó khăn chung, rất ít công ty duy trì làm thêm do đó công nhân nên cân nhắc trước khi đưa đơn bởi tìm việc mới giai đoạn này không dễ và "đi đâu cũng thế". Người lao động có thể làm thêm bên ngoài nhà máy như phục vụ quán ăn, chạy xe công nghệ... để có thêm thu nhập, bù cho phần không tăng ca.
Cố gắng giữ lao động cũng là phương án của Công ty TNHH may mặc Triple, quy mô 2.000 lao động ở Củ Chi. Ông Nguyễn Đắc Thời, Chủ tịch công đoàn công ty, cho hay hiện đơn hàng của nhà máy giảm nên phải thu hẹp sản xuất. Tuy nhiên, doanh nghiệp chỉ giảm đội ngũ quản lý khoảng 30 người và giữ lại công nhân. "Từ bài học chật vật tuyển lao động đầu năm, nhà máy cố giữ công nhân để chờ đơn hàng phục hồi", ông Thời nói.
TP HCMTổ chức thêm mạng lưới trung chuyển để khách dễ tiếp cận, xử lý nghiêm "xe dù, bến cóc" được cho là giải pháp giúp bến xe Miền Đông mới thu hút khách.
Sau hai năm vận hành, từ ngày 11/10 bến xe Miền Đông mới (TP Thủ Đức) thêm 79 tuyến được dời qua từ bến cũ ở quận Bình Thạnh, nâng tổng số tuyến hoạt động ở đây lên hơn 100. Tuy nhiên, trong khoảng nửa tháng các xe dời về, bến thống kê mỗi ngày hụt gần 300 chuyến so với khi còn ở địa điểm cũ. Điều này cho thấy hiệu quả của bến mới chưa cao so với quy mô được cho lớn nhất nước, khả năng vận chuyển nhiều triệu lượt khách mỗi năm.
Khách ở bến xe Miền Đông mới, chiều 25/10. Ảnh: Gia Minh
Ông Lê Trung Tính, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ôtô khách du lịch TP HCM, nói với số lượng hàng trăm chuyến rời đi phần nào cho thấy vị trí mới chưa thuận tiện với khách cũng như nhà xe. Hiện, bến có một số tuyến buýt kết nối, song chưa giải quyết nhu cầu thực tế cho khách ra vào. Trong đó, xe buýt chủ yếu dành cho người thu nhập thấp, có nhiều thời gian, nhưng chưa đáp ứng nhu cầu những khách muốn sử dụng dịch vụ tốt hơn. Thành phố nên nghiên cứu phương án bố trí bến bãi nhỏ ở nội thành và tạo mạng lưới trung chuyển như taxi, xe công nghệ... mới đáp ứng nhu cầu.
"Quy hoạch bến xe ở xa trung tâm phù hợp trong bối cảnh hơn 10 năm trước, khi các loại hình đi lại, kinh tế, công nghệ... chưa phát triển. Hiện, các phương thức vận chuyển rất đa dạng, nhu cầu của khách cũng cao hơn nhiều nên họ sẽ so sánh, chọn cách thuận tiện nhất cho mình", ông Tính nói và cho rằng Sở giao thông Vận tải cùng đơn vị quản lý bến nên thống kê, đánh giá nhu cầu, nguyện vọng của đơn vị vận tải để đưa ra giải pháp giúp bến mới hoạt động hiệu quả.
Đồng tình quan điểm trên, ông Lê Văn Đào, Giám đốc điều hành hãng xe Hoa Mai, chạy trên tuyến TP HCM đi Vũng Tàu, cũng cho rằng bến mới ở xa, khó đi lại, nên nếu có lựa chọn tốt hơn khách sẽ không vào. Đặc biệt những tuyến đường ngắn như đi Vũng Tàu, từ khu trung tâm đến bến xe bằng nửa thời gian đi xe khách nên người dân càng khó lựa chọn. Doanh nghiệp dù có thể bố trí xe trung chuyển để khách thuận tiện hơn, nhưng nếu kéo dài cũng "khó duy trì".
Xe chờ khách ở bến xe Miền Đông mới. Ảnh: Gia Minh
Vấn đề tăng xe trung chuyển cũng được Tổng công ty cơ khí Giao thông Vận tải Sài Gòn TNHH một thành viên (Samco - chủ đầu tư) đưa ra, khi cho rằng đi lại của khách từ nội thành đến bến xe mới chưa thuận lợi. Đơn vị trên so sánh một ôtô giường nằm loại 40 chỗ nếu đủ khách cần ít nhất ba xe 16 chỗ trung chuyển. Điều này ngoài làm tăng chi phí còn ít doanh nghiệp đảm bảo được vì khó đủ vốn đầu tư ôtô trung chuyển vào nội đô đón trả khách.
Vì vậy Samco đã đề xuất thí điểm phương án kết hợp một số đơn vị vận tải trung gian thực hiện chuyển tiếp khách từ nội thành đến bến xe. Việc này dự tính chia làm hai giai đoạn, trong đó từ nay đến năm 2025 sẽ phát triển các tuyến trung chuyển qua một khu vực như quận 1, 3, 5, 6 10, Tân Bình, Tân Phú... cùng các bệnh viện, trường học. Sau đó, thành phố sẽ tiếp tục hoàn thiện mạng lưới trung chuyển để kết nối bến xe với các khu vực còn lại.
Ngoài đẩy mạnh kết nối, việc xử lý "xe dù, bến cóc" cần được thực hiện nghiêm, tạo điều kiện cho xe vào bến Miền Đông mới hoạt động ổn định. Nhiều năm qua, xử lý "xe dù, bến cóc" đã được thành phố lưu tâm, song làm chưa nghiêm, địa bàn vẫn còn nhiều bến tự phát gây mất an toàn giao thông, ảnh hưởng các bến chính. Điển hình là các khu vực trá hình để đón khách ở số 397 Đinh Bộ Lĩnh, đường Điện Biên Phủ đoạn từ ngã tư Hàng Xanh đến cầu Sài Gòn (Bình Thạnh), quốc lộ 1 trước khu du lịch Suối Tiên, nhiều cây xăng dọc quốc lộ 13 (TP Thủ Đức)...
Ôtô đón khách dọc quốc lộ 1, đoạn trước Khu du lịch Suối Tiên, TP Thủ Đức, tháng 9/2022. Ảnh: Gia Minh
Theo Phó giám đốc Sở Giao thông Vận tải TP HCM Võ Khánh Hưng, từ nay đến cuối năm thành phố tập trung xử lý nghiêm tình trạng xe đón trả khách sai phép ở các khu vực trên. Thanh tra giao thông đang điều chỉnh lại vị trí các camera để tăng cường giám sát, phạt nguội xe vi phạm. Hiện, trên các trục đường chính từ bến xe Miền Đông cũ qua bến mới, thanh tra giao thông lập ba đội túc trực ở đường Điện Biên Phủ, quốc lộ 13 và gần khu du lịch Suối Tiên.
Cùng với hai giải pháp quan trọng trên, thành phố kỳ vọng Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) dự kiến hoàn thành cuối năm sau, kết nối đến bến xe giúp khu vực thành đầu mối giao thông với nhiều loại hình vận tải hành khách cỡ lớn, trung chuyển khách đi liên tỉnh và ra vào trung tâm thành phố. Để Metro số 1 đưa vào khai thác, thành phố chuẩn bị triển khai dự án tăng kết nối xe buýt với tuyến đường sắt này, trong đó các tuyến buýt cũng liên kết với bến xe tạo thành mạng lưới giao thông công cộng cho cả khu vực.
Bến xe Miền Đông mới tổng vốn đầu tư hơn 4.000 tỷ đồng, trong đó giai đoạn một khoảng 740 tỷ đồng. Đây là bến xe lớn nhất nước, có thể phục vụ hơn 7 triệu lượt khách mỗi năm. Tuy nhiên, từ khi đưa vào khai thác tháng 10/2020, bến vắng khách vì bị cho khá xa trung tâm, kết nối chưa thuận tiện.
