Lượng mưa trên 500 m chỉ trong 6 giờ, hệ thống thoát nước chưa tính đến lượng mưa đặc biệt lớn là nguyên nhân khiến Đà Nẵng ngập "chưa từng thấy".
Ngày 14/10, mưa lớn do hoàn lưu trước bão Sơn Ca khiến cả 6 quận huyện của Đà Nẵng ngập 0,5-1,5 m, một số nơi ở quận Liên Chiểu ngập gần 2 m. Đến sáng nay, nước cơ bản rút hết, chỉ còn một số vùng trũng thấp ngập 0,5-1 m.
Thành phố ghi nhận 4 người chết, gần 3.900 ngôi nhà ngập sâu, hơn 200.000 hộ dân bị mất điện. Trong cuộc họp khắc phục hậu quả sáng nay, lãnh đạo thành phố đánh giá đây là trận mưa "lịch sử và chưa từng xảy ra".
Lãnh đạo cơ quan chuyên môn lẫn chuyên gia thời tiết, quy hoạch đã chỉ ra ba nguyên nhân lớn khiến Đà Nẵng ngập nặng.
Mưa đặc biệt lớn trong thời gian ngắn
Ghi nhận của cơ quan khí tượng, từ 7h sáng qua đến 7h sáng nay, lượng mưa ở Suối Đá là 795 mm; trung tâm thành phố 630 mm; hồ Thạc Giám 590 mm. Các khu vực khác phổ biến 300-500 mm, tập trung khoảng 6 tiếng chiều tối qua.
Ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo Thời tiết, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, đánh giá mưa trong 6 tiếng đến 500 mm là đặc biệt lớn. Nguyên nhân là áp thấp nhiệt đới suy yếu từ bão Sơn Ca kết hợp với không khí lạnh, dải hội tụ nhiệt đới và gió đông trên cao. Đặc điểm địa hình chắn gió ở miền Trung cũng dễ gây mưa lớn khi không khí lạnh tràn về.
Đà Nẵng vừa có núi cao tập trung ở phía tây và tây bắc, vừa có đồng bằng ven biển, địa hình có độ dốc lớn. Bình thường mưa lớn, nước sẽ nhanh chóng đổ ra Biển Đông. Tuy nhiên, đêm qua triều cường từ Thừa Thiên Huế đến Phú Yên, trong đó có TP Đà Nẵng, dâng cao đã làm chậm quá trình thoát nước ra biển.
>>Đà Nẵng ngập một mét, nhiều người dân kêu cứu
Mưa lớn, nước trên đường Nguyễn Nhàn, quận Cẩm Lệ, chảy xiết, người đàn ông phải ôm cây cầu cứu suốt 3 tiếng khuya 14/10. Video: Người dân cung cấp
Hệ thống thoát nước chỉ tính cho lượng mưa 100-200 mm/ngày
Ông Tô Văn Hùng, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Đà Nẵng, nói lượng mưa như hai ngày qua vượt quá khả năng đáp ứng của hệ thống thoát nước thành phố. Đà Nẵng đã đầu tư hệ thống thu gom nước thải ven Biển Đông từ Võ Nguyên Giáp đến Hồ Xuân Hương, tách nước thải và nước mưa riêng, nhưng cũng chỉ tính toán cho lượng mưa 100-200 mm/ngày.
Chung quan điểm, Giám đốc Sở Xây dựng Phùng Phú Phong cho biết tính toán hệ thống thoát nước cho lượng mưa 100-200 mm/ngày là phổ biến của nhiều đô thị trên thế giới. Đà Nẵng ngập nặng do mưa lớn, nhưng hệ thống thoát nước đã phát huy vai trò. Thực tế sau đêm qua, đến sáng nay nước gần như đã rút hết, chỉ còn một số khu rốn lũ chưa khớp nối hạ tầng thoát nước (đã có dự án).
Hai khu vực dân cư bị ngập nặng là ở quận Hải Châu và Thanh Khê. Ông Phong nói đây là những khu đô thị chắp vá, phát triển dựa trên đô thị cũ trước đây chứ không phải xây dựng mới hoàn toàn, hệ thống cống thoát nước hiện hữu không thể tải được lượng mưa lớn. Những vùng ngập sâu cốt nền thấp, nhưng thành phố không có điều kiện nâng cốt nền lên cao vì tốn kém.
Ông Phong nói thêm, bất lợi của thành phố trong đợt mưa này là trùng với triều cường. Khi thủy triều dâng cao hơn lượng nước trong cống, hệ thống van cửa lật sẽ tự động đóng lại. Điều này khiến nước mưa không thể thoát ra qua đường này. Hệ thống máy bơm hoạt động cũng không thể xử lý đẩy nước khi mưa 700 mm.
Nhóm sinh viên giúp người dân qua đường ngập sâu tại nút giao Xô Viết Nghệ Tĩnh - Lê Thanh Nghị, khuya 14/10. Ảnh: Nguyễn Đông
>>Bốn người chết trong đêm mưa ngập ở Đà Nẵng
Đô thị hóa quá nhanh, giảm diện tích cây xanh
Tiến sĩ Phạm Thành Hưng, giảng viên Khoa Xây dựng Công trình thủy (Trường Đại học Bách khoa Đà Nẵng), nói ngoài lý do mưa lớn cực đoan, nguyên nhân quan trọng khác là bê tông hóa đô thị ngày càng nhiều ở các thành phố lớn như Đà Nẵng. Bề mặt bê tông tăng đồng nghĩa diện tích đất thấm nước, chẳng hạn công viên, bị giảm xuống.
So sánh từ 2015 đến 2019, diện tích đô thị Đà Nẵng tăng từ 10,81 lên 10,92, trong khi diện tích rừng giảm từ 73,74 xuống 73,64. Đô thị hóa kèm theo dân cư ở đô thị ngày càng căng, lượng rác thải đô thị tăng theo và tiềm ẩn nguy cơ làm tắc hệ thống thoát nước vốn chủ yếu đang được vận hành thu gom chung nước mưa và nước thải sinh hoạt.
Giám đốc Sở Xây dựng Phùng Phú Phong cho rằng quy hoạch đô thị có trách nhiệm, nhưng không thể dành diện tích cho các mương, hồ chứa hay mở rộng lòng cống đáp ứng lượng mưa 700-800 mm, vì như thế phải bỏ ra số tiền rất lớn và không còn đất xây dựng các hạ tầng, không gian khác. "Nếu lượng mưa tương tự xảy ra ở TP HCM hay Hà Nội thì cũng phải vài ngày mới thoát hết", ông Phong nói.
Ông Phong đề xuất thiết thêm các hồ điều tiết để ngăn bớt nước từ sân bay Đà Nẵng tràn về trung tâm thành phố. Như hôm qua, nước mưa từ sân bay Đà Nẵng (rộng khoảng 1.000 ha) tràn về theo bốn hướng. Những khu vực thấp trũng được xác định từ trước thì khi mưa lớn cần điều ngay lực lượng quân đội đến di dân.
Rút kinh nghiệm trong cứu trợ mưa lũ ở đô thị
Đại tá Nguyễn Quang Vinh, Phó chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự thành phố, cho biết đêm 14/10 rạng sáng 15/10, Bộ Chỉ huy quân sự thành phố đã huy động toàn bộ lực lượng đi cứu hộ ở 7 quận huyện. Tuy nhiên, số lượng cứu được chỉ với hơn 10 người. Lý do trời tối, nước ngập sâu, xe thiết giáp gặp nước sâu một mét là không thể di chuyển.
"Qua lũ lịch sử này, chúng tôi rút kinh nghiệm và có hướng tham mưu cho lãnh đạo thành phố trang bị phương tiện đi kèm với xe ôtô, xe thiết giáp", ông Vinh nói. Xe cơ động đến nơi có người kêu cứu, nếu gặp nước lớn thì lực lượng cứu hộ sẽ đưa ca nô hoặc xuồng xuống tiếp tục chèo, kịp đưa nạn nhân ra xe đến nơi trú tránh, hoặc bệnh nhân đến bệnh viện kịp thời.
Ôtô chết máy, nằm la liệt qua đêm 14/10 trên đường Lê Duẩn giữa trung tâm thành phố. Ảnh: Nguyễn Đông
Do địa hình cần cứu hộ ngập lụt chủ yếu ở các kiệt, hẻm nhỏ trung tâm thành phố, đại tá Vinh nói cần trang bị thuyền hơi để cơ động. Ngoài ra, Bộ Chỉ huy quân sự thành phố sẽ tập huấn hàng năm cho lực lượng cứu nạn cứu hộ các kỹ năng sát với môi trường cứu hộ ngập lụt ở đô thị. "Bão thì ngồi trong xe thiết giáp an toàn để đi ứng cứu, nhưng lụt thì cần cơ động hơn", ông nói.
Ông Tô Văn Hùng cũng cho rằng hệ thống phương tiện cứu hộ hiện tại của thành phố chưa phù hợp với tình huống ngập lụt diện rộng và những nơi nước chảy xiết. Thành phố chắc chắn sẽ phải tính toán trang bị phương tiện cứu hộ phù hợp, trong đó đặt ra tình huống mất thông tin liên lạc như hôm qua, khi sóng bị gián đoạn, nhiều người hết pin điện thoại.
"Hình ảnh chiến sĩ quân đội, công an lội nước cứu dân là đáng ghi nhận, nhưng với cách làm hiện nay thì không thể kịp thời và tiềm ẩn rủi ro cho cả người đi cứu hộ và người cần cứu", ông Hùng nói thêm.
Nguyễn Đông - Gia Chính
new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016
No comments:
Post a Comment